Friday, September 30, 2011

తెలుగుభాషా......




.......వికసనం

మన తెలుగు భాషలోని "పందికొక్కు" అనే మాటని ఇంగ్లీషువాళ్లు స్వీకరించి, వాళ్ల భాషలో "బేండికూట్" అని చేర్చుకొన్నారట! అలాగే కదా భాష వికసించేది! 

ఇంకా యెన్ని విధాలుగా వికసించగలదో అనే ఆలోచన వచ్చేసరికి కొన్ని పాత విషయాలు జ్ఞాపకానికొచ్చాయి. 

మేం రెండో ఫారం (యేడో క్లాసు) చదివేటప్పుడు--1962లో--మా క్లాసు టీచరు--డేనియల్ మేష్టారు వుండేవారు. 

"నేను రోజూ సైకిలుమీద 'సఖం చెరువు ' (వారి స్వగ్రామం) నుంచి వస్తాను. తొమ్మిదింటికి స్కూలు అంటే, నేను యెప్పుడు బయలుదేరుతానో, ప్రొద్దున్నే యెన్నింటికి లేస్తానో వూహించండి. అలాంటిది, ఈ వూళ్లోనే వున్నవాడివి లేటుగా వస్తావా?" అని దులపరించేసేవారు లేటుగా వచ్చిన విద్యార్థులని బోర్డు ప్రక్కన గోడకానుకొని నిలబెట్టి! 

విషయానికొస్తే, ఆయన వూరి పేరు "సంఘం చెరువు". మునుపెప్పుడో డచ్చివాళ్లు ఈ ప్రాంతాన్ని పరిపాలించిన రోజుల్లో, స్థానిక "సాలె"వారు తయారు చేస్తున్న అద్భుతమైన "అద్దకం" వస్త్రాలని చూసి, ముగ్ధులై, ఆ వస్త్రాలని అనేకసార్లు వుతకవలసిన అవసరాన్ని గమనించి, వారికి గ్రామ గ్రామానా చెరువులని "వ్రాసి ఇచ్చారు". 

వివిధ వూళ్లలో వాటిని "వూరి చెరువు"; "వూర చెరువు"; "సంఘం చెరువు".....ఇలా పిలిచేవారు. మా నరసాపురానికి దగ్గర్లో వున్న చెరువుని సంఘం చెరువు అనేవారు(ట). రానురానూ, ప్రజల పలుకుబడిలో అది "సగం చెరువు" ఐపోయింది. మరి "సగం" అంటే "అర్థ" అని అర్థం కదా? సగం అనేది పామర భాష....దానికి సరైన రూపం "సఖం" అని ఆయన అభిప్రాయం! యేది రైటంటారు?! 

(ఇప్పుడలాంటి చెరువులు లేవు. కొన్ని కబ్జా అయిపోయి కాలనీలు వెలిశాయి, కొన్ని పూడ్చబడి మునిసిపాలిటీలూ ప్రభుత్వం ఆక్రమించుకొన్నాయి. గత 50 యేళ్లుగా ఆ చెరువులని మాకు స్వాధీనం చెయ్యండి అంటూ పోరాడుతున్నారు ఆ కళాకారులు వివిధ కోర్టుల్లో!)

ఇంకో మేష్టారు వుండేవారు ప్రసాదంగారు అని. 

మామూలుగా జనం "సీతాఫలం" ని సీతాబళా పండు అనీ, "రామాఫలం"ని రాంబళా పండు అనీ, "లక్ష్మణఫలం"ని లక్షంబళం అనీ--దీన్ని చాలామంది చూసి వుండరు--అంటారు. 

అలాగే, క్రీస్తు పుట్టే సమయానికి ఆకాశంలో ఓ నక్షత్రం పొడిచి, దాని ఆథారంగా తూర్పు దేశపు జ్ఞానులు క్రీస్తు పుట్టిన చోటికి చేరి, "సాంబ్రాణి"; "బోళము" వగైరాలు అర్పించారు(ట). 

ఇంక మా మేష్టారు, సైన్స్ పాఠం చెపుతూ, "మనగుండె 'రామబోళము ' ఆకారములో వుండును" అని చెప్పేవారు. (రాంబళా అనడం తప్పు, రామ ప్రక్కన వుండవలసింది 'బోళము ' అనడమే కరెక్టు అని ఆయన వుద్దేశ్యం!

ఇలా ఇప్పటికీ, చాలామంది మన భాష 'వికసనానికి ' తమవంతు సేవ చేస్తూవస్తున్నారు!

మీకు తెలిసినవాళ్లగురించి కూడా చెప్పండి.  

Monday, September 19, 2011

తెలుగు సినీ సాహిత్యం



.....హిట్/ఫట్ పాటలు

ఓ ముఫై ఐదేళ్ల క్రితం అనుకుంటా, రేడియోలో ఓ కార్యక్రమం ప్రసారం అయ్యేది--అందులో ఒక పాటని ప్రసారం చేసేవారు. శీర్షిక "సినిమాలో మాత్రమే వినిపించిన పాట" అనో యేదో వుండేది. (అంటే బయట "హిట్" కాని, మంచి పాట అని అనుకుంటా వాళ్ల వుద్దేశ్యం). 

ఆ శీర్షికలో నాకు బాగా జ్ఞాపకం వున్న పాట, "బ్రహ్మ పట్నం పోదమంటే దారి తెలియదు అన్నయా! సూటిగా చుక్కానిపట్టీ నావ నడపవే చెల్లెలా!" అనేది. తరవాత ఇంకోపాట--"దేవీ సేమమా? దేవరవారూ సేమమా?" అనే పాట అని గుర్తు. 

మొదటి పాట సంగతి నాకు గుర్తులేదు గానీ, రెండో పాట వ్రాసినది మాత్రం, మా గురువుగారు, "ఆచార్య ఆత్రేయ"! అప్పట్లో ఓ జోకుండేది--కృష్ణశాస్త్రి వ్రాసి (జనాలని) యేడిపిస్తే, ఆత్రేయ వ్రాయక (నిర్మాతలని) యేడిపిస్తాడు--అని! ఇంకా, ఆత్రేయకి ఓ 5స్టార్ హోటల్లో బసయేర్పాటుచేసి, ఓ వారంపాటు జాగ్రత్తగా చూసుకొంటే (ఇంపోర్టెడ్ స్కాచ్ విస్కీ నిరంతరాయంగా అందిస్తే) ఓ వారంలో ఖచ్చితంగా ఓ "హిట్" పాట వస్తుంది అని! (అదే స్కాచ్ బదులు ఇండియన్ విస్కీ అందిస్తే, ఇలాంటి పాటలే వస్తాయి అని కూడా చెప్పుకునేవారు!). ఇవన్నీ "పాప్యులర్ గాసిప్సే" అయ్యుండవచ్చు. తరువాత ఆయన "కోడెనాగు" సినిమాలో శోభన్ బాబుకి గురువుగా నటించారు కూడా.

ఇంకో గొప్పపాట, ఎస్ పీ కోదండపాణి పాడిన "ఇదిగో....దేవుడు చేసిన బొమ్మా....ఇది నిలిచేదేమో మూడురోజులు, బంధాలేమో పదివేలు!". చాలా మంచి పాట. ఆ విధంగా ఆయన తప్ప ప్రపంచంలో యెవరూ పాడలేరు మరి!

అలాగే, హిందీ గీత రచయిత "ఆనంద్ బక్షీ" ఉప్ హార్ అనే సినిమాలో ఓ పాట పాడారు--"బాగోం మే బహార్ ఆయీ, హోఠోం పే పుకార్ ఆయీ, ఆజా, ఆజా, ఆజమేరి రాణీ" అంటూ. అది కూడా అనితర సాధ్యం!

ఎస్ డీ బర్మన్ పాతకాలంలో పాడిన ఓ పాట వుంది--"ధీరెసె జానా ఖటియన్ మే, ఓ ఖట్ మల్, ధీరెసెజానా ఖటియన్ మే!" అనో, "ధీరెసెజానా బగియన్ మే, ఓ భౌఁరా, ధీరెసెజానా బగియన్ మే!" అనో!

ఇలాంటి చమక్కులు ఇప్పుడు లేవు!

ఇప్పుడన్నీ "ఓయ్, ఓయ్"; "డోయ్, డోయ్" లే మరి!


Thursday, September 1, 2011

రసఙ్ఞత



రసన

మనుషులకి (జంతువులక్కూడా) వుండే అవయవాల్లో ఈ రసన అనబడే నాలుక, ఓ అతి విచిత్రమయిన అవయవం.

మరి దానికి తోడు "అంగుడి"!

నాలుకమీదవేసుకోగానే, పదార్థం రుచిని గ్రహించి, దాన్ని అంగుడికి హత్తగానే--ఓహ్! ఇదే స్వర్గం అనిపించేలా చేస్తాయి ఈ రెండూ!

ఇంగ్లీషువాళ్లు కూడా రుచి ని చెప్పడానికి "ప్యాలటబుల్"; "ఫర్ ది ప్యాలేట్"....ఇలా వాడతారు. అదీ అంగుడి ప్రాధాన్యం.

ఆ రెండూ లేకపోతే, మనం కూడా ఆకులూ, అలమలతోపాటు, మట్టీ, మశానమూ తింటూ వుండేవాళ్లం!

సాహిత్యంలో ఈ రసనకి ఓ విశిష్ట స్థానం వుంది. అనేక పద్యాలు వున్నాయి. "వివాహభోజనంబు" లాంటి పాటలూ వున్నాయి. 

ఈ సందర్భంలో నాకో విషయం గుర్తొచ్చింది.

మా హైస్కూల్లో వుత్తరాంధ్రనుంచో, దక్షిణాంధ్రనుంచో ఇద్దరు ఆడపిల్లలు కొత్తగా చేరారు యేదో చిన్న క్లాసులో. మాకన్నా చిన్నవాళ్లు, అక్కచెల్లెళ్లు. ఆ సంవత్సరాంత  సాంస్కృతిక కార్యక్రమాల్లో ఓ ప్రదర్శన ఇచ్చారు.

తెల్లటి పొడుగుచేతుల చొక్కాలూ, షరాయిలూ వేసుకొని, కుచ్చు తలపాగాతో, చేతిలో కంజరి లాంటి డప్పులతో (కాళ్లకి గజ్జెలు కూడా కట్టుకున్నారేమో) ఓ చక్కని సరదా పాట పాడారు. విషయం సరిక్రొత్తదవడంతో, అందరూ తలమునకలుగా ఆనందించారు. ఆ పాట ఇలా సాగుతుంది--నాకు ఙ్ఞాపకం వున్న రెండుమూడు లైన్లు......

(ఒక వూరికి)"......వచ్చారూ ముగ్గురు షరాబులూ.....ఒకడికి అంగుడేలేదూ, ఇద్దరికి మింగుడేలేదూ"

"అంగుడి మింగుడు లేనివారలూ దున్నారూ మూడెకరాలూ.....ఒకడికి అరకేలేదూ, ఇద్దరికి యెడ్లే లేవూ"

"నాగలి యెద్దులు లేనివారలూ వేశారు మూడు విత్తనాలూ....ఒకటి యెండేలేదు, రెండు పండేలేదు!"

.......అలా సాగుతుంది. (పైన వ్రాసినవికూడా కరెక్టు కాకపోవచ్చు!)

వాళ్లు ఈపాటికి బ్లాగులు చదువుతూ, వ్రాస్తూ వుండి వుంటారని నా అంచనా.

యెవరికైనా ఈ గీతం/గేయం తెలిస్తే, వెంటనే పూర్తిగా ప్రచురించండి.....అందరికీ పరిచయం చెయ్యండి.

బుర్రుపిట్ట పాటల్లాగే, ఇదీ సాహిత్య సేవే!